Sociaal netwerk in beeld brengen van kinderen en ouders
“Er wilde niemand met me spelen, iedereen vindt me stom!” zegt Fien* als ze bij me aan de tafel schuift. Dikke tranen lopen over haar wangen. Ze is duidelijk verdrietig en toont haar emoties vrijuit. Fien vertelt dat ze zich vaak eenzaam voelt, ze heeft dan het gevoel dat niemand haar aardig vindt. Het lukt dan niet om mee te doen met het spel dat haar klasgenoten buiten spelen. Ze trekt zich terug en gaat zitten kijken naar de anderen. Ze houdt haar emoties op school wel in, zegt ze. Maar eenmaal thuis of hier in de praktijk komen de emoties heftig los.
Herken je deze hulpvraag ook bij jou in de praktijk?
Kinderen en jongeren kunnen zich soms heel eenzaam voelen, ze hebben geen zicht op de sociale cirkel om hun heen. Ze zien niet welke mensen er rondom hun staan, wie er van hun houdt, wie hun vrienden zijn, wat hun sociaal netwerk is.
Deze hulpvraag kan ook bij ouders spelen. Soms hebben ouders moeite met de opvoeding van hun kinderen en voelen zich alleen staan. Ze hebben hun eigen netwerk niet goed in beeld en weten niet goed op wie ze kunnen steunen als dit nodig is.
Wat bedoelen we met een sociaal netwerk?
Een sociaal netwerk is een verzamelnaam voor het geheel aan betekenisvolle personen (zoals vrienden, familie, kennissen, collega’s) dat functioneert als ondersteuningsbron voor eigen welzijn en dat van anderen in het netwerk. De basis van een goed netwerk is vertrouwen.
Samen het netwerk verkennen
Om meer te weten te komen over het sociale netwerk van kinderen, jongeren en ouders is het belangrijk om dit in beeld te laten brengen. We gaan uit van het kind, de jongere of de ouder die bij je is. Je stel diegene centraal, hij of zij is het middelpunt.
Rondom dit middelpunt gaan we op zoek naar personen (soms ook dieren) die belangrijk voor hen zijn. Hierbij kunnen we de volgende vragen stellen:
- Bij wie ben je graag?
- Met wie speel je graag?
- Wie is er belangrijk voor je?
- Wie vindt het belangrijk dat het goed met je gaat?
- Wie ken je allemaal?
- Tot welke groepen behoor je? (sport, klas, school, gezin, familie)
- Bij wie kun je hulp vragen?
- Met wie deel je je geheimen
Deze namen schrijf je rondom het ‘middelpunt’. Gebruik kleuren en lijnen om bepaalde verbanden aan te geven. Maak zo het netwerk visueel.
Deze netwerktekening kan een hulpmiddel zijn voor kinderen, jongeren en ouders op het moment dat het niet zo lekker gaat. Ze krijgen zo een goed beeld op de personen waarop ze op kunnen terugvallen.
Hoe kan ik mijn eigen netwerk vergroten?
Soms blijkt uit zo’n netwerktekening dat er weinig personen zijn die het kind, jongere of ouders omringen. Je gaat dan samen in beeld brengen wat hiervan de mogelijke oorzaken kunnen zijn.
- Hoe is de samenstelling van je gezin?
- Hoe is je relatie met je ouders/ kinderen?
- Hoe is de samenstelling van je familie?
- Hoe is je relatie met je familie?
- Hoe is de samenstelling van je klas, je groep?
- Welke plaats neem jij in jouw klas in?
- In welke sportvereniging zit je?
- Wat is jouw plaats in deze vereniging?
- Zit je nog in andere clubs?
- Zo ja, wat is je plaats in die clubs?
Daarna ga je samen op zoek naar oplossingen d.m.v. het oplossingsgericht denken.
Hierbij stel je de volgende vragen:
- Bij wie zou je graag willen zijn?
- Hoe ga je contact maken met die ander?
- Hoe ga je het contact in stand houden?
- Wat kun je zelf doen om een vriendschap te laten groeien?
- Met wie ga je een (speel)afspraak maken?
- Wie nodig je uit op je verjaardagsfeestje?
- Geef eens een compliment aan degene die je aardig vindt
- Vraag of diegene naast je komt zitten.
- Nodig de ander thuis eens uit
Dit levert vaak verrassende ontdekkingen op, vaak is hun hun netwerk groter dan ze dachten. Of worden er mogelijkheden gezien om het netwerk uit te breiden. Dit draagt bij aan een positief zelfbeeld en geeft een boost aan het zelfvertrouwen.
“Er wilde niemand met me spelen, iedereen vindt me stom!”
Deze uitspraak hebben we samen grondig aangepakt. Fien haar gedachten en haar gevoelens hebben een positieve wending gekregen. Met haar getekende netwerk en een smile op haar gezicht verlaat ze mijn praktijk.
*Fien is een fictieve naam
