Hoe brengen we meer structuur aan?
Het gaat mis!
“Telkens als we op vakantie gaan, gaat het mis met Kees. Dit jaar gingen we naar de camping. We hadden een camping uitgezocht waar veel te doen is voor kinderen en jongeren. Het zag er allemaal heel leuk en gezellig uit. Samen met mijn vrouw en drie kinderen rijden we op een vrijdagmiddag, na school direct door naar de bestemming. We hebben er allemaal veel zin in, de radio gaat aan en we zingen de liedjes uit volle borst mee.
Onderweg beginnen de vragen bij Kees op te komen: “Waar komt de caravan te staan? Waar is de sanitaire ruimte? Hoe ziet het zwembad eruit? Wat eten we vanavond? Enz, enz….Daar hebben we nog even geen zin in Kees, we zien wel..het is vakantie….
Eenmaal op de camping begint de onrust nog sterker toe te nemen. Kees is niet blij met de plaats die we hebben toegewezen gekregen. De caravan staat te veel onder de boom en te dicht bij de buren. Het is druk op de camping en Kees kruipt in zijn schulp. Hij wil net uit de auto komen en weigert te helpen met de spullen in orde te brengen. Met heel veel moeite kan ik hem overtuigen om in de caravan te gaan zitten, zodat ik de auto naar de parking kan brengen.
De volgende twee dagen verschuilt Kees zich in de caravan. Zijn broer en zusje trekken er op uit, ontdekken de camping en hebben binnen de kortste keren een paar vriendjes en vriendinnetjes. Ik probeer Kees mee te krijgen naar de winkel, naar het zwembad, naar het bos, maar tevergeefs hij blijft in de caravan. Ik baal er behoorlijk van en dit kan de nodige discussies te weeg brengen.
Langzaam aan komt hij dan uit zijn schulp. De volgende dagen komt hij uit de caravan en begeeft zich rondom de caravan, maar verder dan dat komt hij niet. Weer proberen we hem mee te nemen naar activiteiten die worden georganiseerd, maar Kees wil niet! Ik ben behoorlijk opgefokt en verhit, maar het lijkt of dat niets met hem doet. Dus laat ik het maar gaan….
Na een poosje zie ik Kees zijn sociale cirkel groter worden, hij stelt zich langzaam open voor de dingen om hem heen. Gaat zelfs met zijn broer en zusje mee op pad, die kennen inmiddels de hele camping. Maar regelmatig komt hij verdrietig terug bij de caravan en kruipt dan achter zijn tablet.
Tegen de tijd dat Kees een beetje loskomt moeten we terug inpakken en huiswaarts keren. Een vakantie met veel spanningen en een terugreis met een rot gevoel”.
Volgend jaar gaan we het anders doen!
We gaan meer structuur aanbrengen in het leven van Kees. We gaan de vrije momenten beter voorbereiden, we gaan hem stappen aanbieden die hij kan gebruiken om dingen te gaan doen.
Structuur wat is dat?
Structuur is de manier waarop iets in elkaar zit, waarop elementen van een verzameling samenhangen. Niet alle verzamelingen hoeven geheel of gedeeltelijk samenhangend te zijn, maar is een structuur is er een verband tussen alle elementen. Dat verband wordt bepaald door relaties tussen de elementen onderling.
Structureren.
Informatie ordenen en er een samenhang in aanbrengen
Gestructureerd.
Je houdt van vaste patronen en regelmaat. Je bent vasthoudend wanneer het gaat over structuur. Je werkt gedisciplineerd en je laat je niet snel afleiden. Je werkt netjes en nauwkeurig.
Als je een vorm van autisme hebt, dan heb je grote moeite met veranderingen, zeker als ze onverwachts komen. Zo dus ook een vakantie!
Je doet graag vaak hetzelfde, draagt graag elke dag dezelfde kleding of eet enkel wat je goed kent en het liefst zo vaak mogelijk hetzelfde. Je houdt van orde en structuur in je leven.
Een vaste structuur helpt gevoelens en spanningen te verminderen. Dit is niet alleen bij mensen met autisme. Voor een kind met autisme is het dagelijkse leven vaak stressvol. Immers hij/zij probeert zijn of haar omgeving te begrijpen en dat valt niet altijd mee. Het aanbrengen van een duidelijke structuur kan dan helpend zijn om spanningen te verminderen.
Routine zorgt voor orde in het leven van deze kinderen. Door herhaling leren ze geleidelijk wat ze kunnen verwachten en wanneer ze het kunnen verwachten. Routine creëert een veilige omgeving waarin het leven voorspelbaar is.
Hoe breng ik structuur aan?
• Maak dingen bespreekbaar. Geef duidelijk aan wat je van het kind verwacht en wat hij/zij van jou kan verwachten. Doe dit op een positieve oplossende manier. Bv: “Wat heb je leuk gespeeld! Ik wil dat je nu het speelgoed opruimt, want dan kunnen we daarna samen naar de winkel.”
• Maak een weekplanning. Maak samen in het begin van de week een weekplanning. Maak deze visueel op en planbord of planpapier die je duidelijk zichtbaar ophang. Gebruik hierbij duidelijke woorden en werk met kleurtjes.
• Geef veranderingen duidelijk aan. Bespreek de veranderingen en toon hierbij begrip voor de emoties van het kind. Bv: “Helaas gaat ons uitstapje niet door. Ik begrijp dat je dit heel vervelend vindt en lastig. We kunnen samen kijken naar een volgende mogelijkheid.”
• Geef invullingsmogelijkheden op vrije momenten. Help bij het invullen van de lege/ vrije momenten door doe-dingen aan te bieden. Dit kun je op een leuke manier invullen door samen verschillende leuke activiteiten te bedenken die je alleen kunt doen. Deze schrijf je per activiteit op ene briefje. De briefjes vouw je op en stop je in een grote pot. Bij een leeg moment, verveel moment laat je het kind een briefje trekken om te gaan doen.
• Maak gebruik van een ritueel: maak gebruik van een vast ochtend- en avond ritueel. Zorg dat het starten van de dag met vaste stappen verloopt. Wees duidelijk en geef weinig ruimte voor wijzigingen. Bv; ontbijten, wassen, haar kammen, tas inpakken, liedje luisteren, naar school fietsen. En sluit de avond zoveel mogelijk op dezelfde positieve manier af. Bv.: in bad, pyjama aan, tandenpoetsen, de dag bespreken en voorlezen.
• Gebruik een stappenplan. Stimuleer het kind om zelfstandig dingen te ondernemen en uit te voeren. Maak de taak overzichtelijk door deze in stappen uiteen te zetten eventueel met gebruik te maken van picto’s. Bv.: Tandenpoetsen:
1. Neem je tandenborstel en tandpasta.
2. Doe een dotje tandpasta op je borstel.
3. Maak de haartjes van de borstel met tandpasta nat.
4. Poets je tanden 2 minuten lang.
5. Spoel de mond goed om en spuug het schuim in de wasbak.
6. Droog je mond af.
7. Zet je tandenborstel en tandpasta terug op de plaats.
8. Hang de handdoek terug op.
