Hoe kun je kinderen en jongeren begeleiden bij het vragen van hulp?

Kinderen en jongeren begeleiden bij het vragen van hulp

“Het lukt me niet meer, ik kan er echt niet meer tegenop”, zegt Mona die bij me aan tafel zit in mijn coachpraktijk. “Het is echt zo moeilijk, ik stop er zoveel energie in en dan lukt het nog steeds niet. Ik ben moedeloos, verlies mijn zelfvertrouwen en voel me de hele dag moe”. Ik zie haar wanhopige blik die schreeuwt om hulp. Mona is nu 17 en haar leefwereld is de afgelopen jaren flink op zijn kop gezet. Mona is een sterke meid en positief gestemd. Ze kon het allemaal wel aan, ze had geen hulp nodig. Ze kwam wel wekelijks met me praten om de gebeurtenissen een plekje te geven. Maar buiten onze sessies om vroeg ze geen hulp aan anderen. Ze wilde het zelf kunnen, ze wilde sterk zijn.  Maar nu breekt het haar op, ze is opgebrand en heeft duidelijk behoefte aan een helpende hand.

Voor veel jongeren voelt hulp vragen als iets kwetsbaars. Alsof je toegeeft dat je iets niet kunt. Alsof je anderen tot last bent. Of alsof je zwak bent. Jongeren zoals Mona proberen alles zelf te dragen. Ze stapelen gevoelens, zorgen en verwachtingen op, tot het punt dat het te veel wordt. Wat van buiten kracht lijkt, is van binnen soms een stille strijd. Daarom is het zo belangrijk dat we hulp bespreekbaar maken. 

Wat is hulp of helpen?

Hulp is ondersteuning krijgen wanneer iets moeilijk is om alleen te doen, te begrijpen of te overzien. Het kan gaan om praktische dingen, zoals plannen of een taak uitvoeren, maar ook om het ordenen van gedachten of het delen van gevoelens. Helpen betekent dat iemand met je meedenkt, met je meekijkt en even met je meeloopt. Voor kinderen en jongeren is het belangrijk om te ervaren dat hulp vragen normaal is en dat het niets afdoet aan hun zelfstandigheid. Het laat juist zien dat je mag aangeven wat je nodig hebt.

Verschillende vormen van hulp

Praktische hulp

Praktische hulp richt zich op ondersteuning bij dagelijkse taken. Denk aan schoolwerk, plannen, structuur aanbrengen, afspraken organiseren of helpen met een taak die even niet lukt. Deze vorm van hulp geeft kinderen en jongeren overzicht en maakt stappen vaak duidelijker en haalbaarder. Door samen te kijken naar wat nodig is, ontstaat er rust en ruimte om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen.

Emotionele hulp

Emotionele hulp gaat vooral over luisteren, meeleven en beschikbaar zijn. Het is iemand hebben die echt ziet wat je voelt, die troost kan bieden en die zonder oordeel met je meedenkt. Voor veel kinderen en jongeren is dit een belangrijke vorm van steun. Het geeft hen de mogelijkheid om gevoelens te uiten, te onderzoeken en te begrijpen. Emotionele hulp zorgt voor verbinding en veiligheid, waardoor een kind beter kan aangeven wat het nodig heeft.

Professionele hulp

Soms is er behoefte aan extra begeleiding van iemand die van buitenaf meekijkt. Dat kan een kindercoach, mentor, therapeut of andere professional zijn. Professionele hulp biedt een veilige en neutrale plek waar kinderen en jongeren inzicht krijgen in hun gedachten en gevoelens, handvatten ontdekken om situaties aan te pakken en leren waar zij zelf invloed op hebben. Deze vorm van hulp sluit aan bij de ontwikkeling van het kind en kan helpen om weer richting en vertrouwen te vinden.

Waarom is hulp belangrijk?

Hulp is belangrijk omdat het kinderen laat ervaren dat zij niet alles alleen hoeven te begrijpen of te kunnen. Tijdens het opgroeien komen zij veel nieuwe situaties tegen. Soms gaat dat vanzelf, soms vraagt het om extra steun. Hulp biedt rust en overzicht op momenten waarop iets ingewikkeld voelt. Het helpt kinderen om te blijven leren, groeien en zelf keuzes te maken. Daarnaast geeft hulp duidelijkheid. Door samen te kijken naar wat er nodig is, krijgen kinderen inzicht in hun eigen gevoelens en gedachten. Ze leren dat hulp geen teken is dat iets misgaat, maar juist een manier om verder te komen. Hulp kan ook vertrouwen geven: vertrouwen in zichzelf, in anderen en in het proces dat zij doormaken. Zo ontstaat een stevige basis waarop zij kunnen bouwen. 

Waarom is hulp vragen soms zo lastig?

Voor veel kinderen en jongeren is hulp vragen niet vanzelfsprekend. Ze willen vaak eerst zelf proberen en laten zien dat ze zelfstandig zijn. Soms vinden ze het moeilijk om woorden te geven aan wat er in hen omgaat, of weten ze niet precies wat ze zouden willen vragen. Ook kan het zijn dat zij anderen niet willen belasten, of dat ze bang zijn om verkeerd begrepen te worden. Daarnaast speelt mee dat sommige kinderen niet gewend zijn om over gevoelens te praten, waardoor het delen van hun behoefte extra spannend kan voelen. Daarom is het belangrijk om regelmatig te laten zien dat hulp vragen mag en dat elke vraag serieus wordt genomen, hoe groot of klein die ook is. Door dit samen te oefenen, ontdekken jongeren en kinderen dat het oké is om steun te zoeken wanneer iets niet lukt of even te veel wordt.

Hoe stel je jezelf open voor hulp?

Openstaan voor hulp begint met aandacht voor jezelf: stilstaan bij wat je voelt, wat je denkt en wat je nodig hebt. Voor kinderen kan dit moeilijk zijn, omdat ze nog leren om emoties te herkennen en te verwoorden. Door samen te praten, te tekenen, te spelen of te reflecteren, ontdekken kinderen wat er in hen omgaat. Een veilige omgeving helpt enorm. Wanneer een kind merkt dat er zonder oordeel wordt geluisterd en dat alle gevoelens welkom zijn, wordt het makkelijker om open te zijn. Soms begint openstellen met één klein zinnetje: “Ik weet het even niet” of “Ik vind dit lastig.” Als volwassenen die woorden zien als uitnodiging om te begeleiden, groeit het vertrouwen van een kind om verder te delen.

Hoe en bij wie kan ik hulp vragen?

Kinderen en jongeren kunnen hulp vragen bij mensen die zij vertrouwen. Dat kan iemand in het gezin zijn, maar ook een familielid, een vriend, een leerkracht of mentor op school. Soms is het prettig om even met iemand te praten die van buitenaf meekijkt, zoals een coach. Ieder kind heeft hierin een eigen voorkeur. Het belangrijkste is dat zij ervaren dat zij een keuze hebben in wie zij benaderen. Kinderen en jongeren weten niet altijd meteen bij wie ze terecht kunnen. Daarom kan het helpend zijn om dit samen te verkennen. Wie voelt veilig? Bij wie kun je jezelf zijn? Met wie kun je makkelijk praten? Door dit bewust te bespreken, krijgt een kind inzicht in zijn eigen steunnetwerk. Soms helpt het ook om te oefenen met zinnen die kunnen helpen bij het vragen om hulp, zoals: “Kun je even meedenken?” of “Ik vind dit lastig, mag ik iets vragen?” Zo wordt het steeds vertrouwder om aan te geven wat je nodig hebt.

Hoe kan je goede hulp geven? Wat is echt helpen?

Goede hulp geven begint bij aandacht. Echt luisteren, zonder haast en zonder direct met oplossingen te komen, maakt dat een kind zich gezien en serieus genomen voelt. Helpen betekent niet dat je iets overneemt of oplost, maar dat je aansluit bij wat het kind nodig heeft. Soms is dat meedenken, soms is dat spiegelen, en soms is het simpelweg aanwezig zijn. Open vragen zoals “Wat zou jou nu kunnen helpen?” of “Wat vind jij prettig om te proberen?” nodigen een kind uit om zelf na te denken. Hierdoor blijft het kind eigenaar van zijn eigen proces. Wanneer we te snel invullen of sturen, kan een kind het gevoel krijgen dat het niet zelf mag ontdekken wat werkt. Door ruimte te geven, ontstaat juist vertrouwen in de eigen kracht. Daarnaast is het belangrijk om het tempo van het kind te volgen. Kinderen hebben soms tijd nodig om informatie te verwerken of een gevoel te begrijpen. Kleine stappen zijn vaak waardevol en zorgen voor rust. Helpen betekent dat je naast iemand gaat staan, meeloopt en samen kijkt naar mogelijkheden.

Hoe kan ik, als kindercoach, kinderen en jongeren goed helpen?

Als kindercoach bied ik een veilige en rustige plek waar kinderen en jongeren zichzelf mogen zijn. In mijn praktijk werk ik vanuit vertrouwen, aandacht en verbinding. Ik luister naar wat een kind vertelt, maar ook naar wat het tussen de regels door laat zien. Samen onderzoeken we wat er speelt, welke gevoelens er zijn en wat het kind nodig heeft om verder te komen. Ik sluit aan bij het tempo en de belevingswereld van het kind. Soms betekent dat werken met spel of creatieve materialen, soms met gesprekken of oefeningen. Ik help kinderen woorden geven aan hun gedachten en emoties, zodat zij meer inzicht krijgen in zichzelf. Daarnaast kijken we samen naar praktische stappen die helpend kunnen zijn en zoeken we naar manieren waarop het kind zelf invloed kan uitoefenen op situaties. Mijn rol is niet om problemen op te lossen, maar om ruimte te bieden waarin een kind sterker, zekerder en bewuster kan groeien. Zo ontdekken kinderen dat ze niet alleen staan en dat hulp vragen een mooie en waardevolle vaardigheid is.